 |
| Dashboard dakloosheid |
Op 5 december 2022 is het Nationaal Actieplan Dakloosheid Eerst een Thuis gepresenteerd. Met dit ambitieuze plan wordt beoogd door een duidelijke paradigmashift de dakloosheid fors terug te dringen en in 2030 op te lossen. Bestuurlijk is afgesproken om de voortgang van de doelen van het actieplan zichtbaar te maken door middel van een dashboard en regionale plannen.
 Vanaf december vorig jaar is met een veelheid aan partners, verwachtingen en belangen een proces doorlopen om te komen tot een lijst met indicatoren voor het dashboard. Het bestuurlijk overleg tussen de VNG en het ministerie van VWS heeft op 26 september ingestemd met deze lijst. De komende tijd wordt gewerkt aan het ‘bouwen’ en vervolgens het ‘vullen’ van het dashboard. Het vullen van het dashboard gebeurt door de regioadviseurs van de VNG op basis van gesprekken met de centrumgemeenten/regio's. Deze gemeenten worden de komende weken hiervoor benaderd. Het streven is om eind dit jaar het dashboard operationeel te hebben. |
|
| Beschermd Thuis: basiskennis |
Mensen met psychiatrische en sociaal-maatschappelijke problemen kunnen hun zelfstandigheid vaker behouden als passende ondersteuning in de thuissituatie beschikbaar is. Daarom zetten we samen een duurzame beweging in gang om kwalitatief goede, beschikbare en betaalbare hulp dichtbij mensen te organiseren: van Beschermd Wonen naar een Beschermd Thuis. |
Bent u nieuw op dit werkgebied? En op zoek naar een kapstok met basiskennis hierover? |
|
|
|
| Alles over de aanpak dakloosheid bij elkaar |
Het Nationaal Actieplan Dakloosheid Eerst een Thuis is van start en de VNG werkt aan een ondersteuningsstructuur voor gemeenten, zodat we de doelen uit het plan kunnen halen. Hoog tijd dus voor een eigen pagina op de VNG-website waar alle informatie over het actieplan bij elkaar te vinden is.
Op de pagina Aanpak Dakloosheid vindt u de ingang naar de belangrijkste informatie en naar andere websites die cruciaal zijn voor de aanpak dakloosheid. Denk aan pagina's over wonen en voor het wonen voor aandachtsgroepen maar ook de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden en het Integraal Zorgakkoord. |
|
| Monitoring, monitoring, monitoring... |
Behalve het Dashboard Dakloosheid, dat de voortgang van een deel van het Nationaal Actieplan in beeld gaat brengen, is er ook behoefte aan een kwantitatieve monitor op het aantal daklozen. |
Natuurlijk is er al jaren een monitor van het CBS, die op basis van enkele databestanden een schatting maakt van het aantal daklozen. Op 27 september verschenen de laatste cijfers van deze monitor die een beeld geven van de situatie per 1 januari 2022. Daaruit blijkt een lichte daling. Maar veel signalen uit de praktijk laten het tegenovergestelde beeld zien.
Juist omdat het hier gaat om een schatting hebben het ministerie van VWS en de VNG de opdracht gegeven om een nieuwe monitor in te richten. Dat doen we wel samen met het CBS. Die monitor wordt gevuld met informatie die we ophalen bij gemeenten en aanbieders van maatschappelijke opvang. Het plan is om in 2024 een eerste uitvraag te doen. Dit jaar gebruiken we om na te gaan welke informatie precies beschikbaar is. Uiteindelijk moet dat een landelijk én een regionaal beeld opleveren van hoeveel mensen dakloos zijn.
NB: behalve deze kwantitatieve monitor is er ook het tellingsonderzoek volgens de Ethos light systematiek. Op 16 mei deden 96 organisaties mee aan de eerste ETHOS-telling. De telling geeft inzicht in de omvang en aard van dakloosheid in 12 gemeenten in de regio Noordoost-Brabant, met Oss en ’s-Hertogenbosch als centrumgemeenten. Kansfonds en Hogeschool Utrecht lichten de uitkomsten van het onderzoek toe in een webinar op vrijdag 6 oktober van 11.00 tot 12.00 uur. Interesse? |
|
|
|
| Terugblik op Nazomerfestival Beschermd Thuis |
Wat een mooie bijeenkomst hadden we op 13 september in congrescentrum Orpheus in Apeldoorn. Het 2e Nazomerfestival Beschermd Thuis had een goede opkomst van 367 aanwezigen: uit alle delen van het land, met diverse soorten functies, vanuit heel veel gemeenten, aanbieders en andere organisaties. Op één locatie bij elkaar met allemaal hetzelfde doel, werken aan de beweging van Beschermd Wonen naar Beschermd Thuis.
|
Nieuw dit jaar: ook de aanpak van dakloosheid stond nadrukkelijk centraal. Daarmee werken we ook aan het terugdringen en op termijn oplossen van dakloosheid. Ook veel workshops in het kader van het Nationaal Actieplan ‘Eerst een thuis’ dus.
Ondanks een demissionair kabinet zoeken we samen naar oplossingen en vinden deze dikwijls ook. Veel partijen hebben experimentele methodes gedeeld die nog volop in ontwikkeling zijn. We zagen ter plekke de matches ontstaan, van het willen delen met - en leren van elkaar. En natuurlijk willen we verbeteringen doorvoeren, zodat iedereen een fijn thuis kan hebben. |
|
|
|
| Woonplaatsbeginsel beschermd wonen controversieel verklaard |
De behandeling van het wetsvoorstel woonplaatsbeginsel voor beschermd wonen is door de Tweede Kamer controversieel verklaard. De nieuwe streefdatum voor invoering blijft vooralsnog 1 januari 2025.
 Daarvoor moet de wet dan voor de zomer in 2024 door beide kamers worden behandeld. De VNG, Eric Dannenberg en Valente geven in Binnenlands Bestuur een reactie op de controversieelverklaring.
Alhoewel de behandeling van het wetsvoorstel is uitgesteld, gaan de voorbereidingen van de invoering van het woonplaatsbeginsel door. Zoals het ontwikkelen van een modulair samen te stellen mandaatovereenkomst, het herdefiniëren van productcategorieën zodat de begrippen 'beschermd wonen' en 'beschermd thuis' daarin beter te herkennen zijn én het faciliteren van een aantal regio's die in hun beleid en werkwijze vooruitlopen op de invoering van deze wet. |
|
| Hulpmiddel indicatieaanvraag Wlz Ggz |
Er is een nieuw hulpmiddel beschikbaar voor toegangsmedewerkers bij gemeenten. Hiermee kunnen zij beter beoordelen of een inwoner met psychische problematiek in aanmerking komt voor een Wlz-aanvraag. Er wordt binnenkort een webinar georganiseerd waar gebruikers van het hulpmiddel terecht kunnen met vragen. Hou daarvoor onze website in de gaten.
De ontwikkeling van dit hulpmiddel maakt onderdeel uit van de bestuurlijke afspraken die de VNG in mei maakte over het terugdringen van de instroom in de Wlz Ggz. Alle informatie over deze afspraken, de aanpak, formats en de regiobeelden, vindt u op de nieuwe website Monitor en Regioaanpak Ggz-wonen in de Wet langdurige zorg. |
|
| Indexatie contracten opvang en beschermd wonen |
De VNG adviseert gemeenten om voor 2024 de OVA-percentages aan te houden bij indexatie van contracten voor maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp. De prijsindexcijfers voor 2024 vindt u in het artikel Indexatie bij inkoop Jeugdhulp en Wmo-ondersteuning. Evenals een toelichting op hoe dit zich verhoudt tot de integratie uitkering van beschermd wonen en de decentralisatie-uitkering maatschappelijke opvang. |
 In de septembercirculaire werd duidelijk dat de compensatie voor volumegroei in Beschermd Wonen dit jaar, anders dan alle voorgaande jaren, niet wordt uitgekeerd in de integratie-uitkering. De VNG heeft er bij de staatssecretaris op aangedrongen dit besluit te heroverwegen. De staatssecretaris heeft hier inmiddels ook op gereageerd. |
|
|
|
| VNG-handreiking voor Levensloopaanpak bij onbegrepen gedrag |
De Levensloopaanpak is een samenwerking voor mensen met onbegrepen gedrag en een hoog veiligheidsrisico. Gemeenten hebben een belangrijke rol in de samenwerking. Het is voor de doelgroep nodig dat forensische zorg langdurig betrokken blijft en er samenhang is tussen ondersteuning, zorg en veiligheid.
Gemeenten hebben een belangrijke rol in de samenwerking rond de Levensloopaanpak omdat zij betrokken zijn bij het (helpen) regelen van de basisvoorzieningen. Een briefadres, identiteitsbewijs, onderdak, werk en inkomen, zorg en ondersteuning en een sociaal netwerk zijn belangrijke voorwaarden om als persoon in de Levensloopaanpak een stabiel leven te kunnen hebben. Ze verkleinen de kans op escalaties en gevaarlijk gedrag. Daarom stelde de VNG een handreiking voor gemeenten op: Levensloopaanpak voor mensen met onbegrepen gedrag en een hoog veiligheidsrisico (pdf, 392 kB). |
|
| Vernieuwde landelijke overzichtskaart jongvolwassenen 16-27 |
Op de landelijke overzichtskaart van het programma 16-27 vindt u een overzicht van werkende initiatieven van gemeenten en organisaties die zich actief inzetten op het versterken van de BIG-5 van jongvolwassenen: wonen, werk & inkomen, welzijn, school en support. |
In Nederland heeft 15% van de jongvolwassenen tussen 16 en 27 enige vorm van ondersteuning nodig. Juist deze jongeren ontbreekt het vaak aan een sociaal vangnet. De landelijke aanpak 16-27 begeleidt hen zo goed mogelijk naar zelfstandigheid, waarbij we jongeren pas loslaten als hun BIG-5 op orde is.
De VNG ondersteunt gemeenten om de BIG-5-aanpak van jongvolwassenen na te streven. We zien dat steeds meer partijen elkaar weten te vinden en de samenwerking zoeken om jongvolwassenen verder te helpen. Maar gemeenten missen hierbij vaak een helder overzicht van de lopende pilots en programma's. |
|
|
|
| Inzet ‘Eerst een Thuis’ genomineerd voor Ambtenaar van het jaar |
Jojanneke Kraan coördineert de aanpak van dakloosheid binnen het team van VWS. Voor haar inzet is zij – en daarmee natuurlijk indirect het hele team – genomineerd voor de prijs van Ambtenaar van het jaar.
Op de website Ambtenaar van het jaar staat:
‘In 2030 heeft iedereen een thuis. Dat is de ambitie waar Jojanneke zich voor inzet. Uit volle overtuiging en vanuit het besef dat het fundamenteel anders moet. Als teamcoördinator Aanpak Dakloosheid stond zij aan de basis van een onorthodoxe benadering van beleid maken. Zij startte een proces van cocreatie waarin ex-dakloze mensen, samen met alle andere betrokken partijen, de pen voerden. Daadwerkelijk van buiten naar binnen. Zo bouwde zij aan relaties en won ze vertrouwen. Jojanneke heeft hierin het verschil gemaakt. Een nominatie ter inspiratie van anderen!’
We feliciteren Jojanneke met deze mooie nominatie. Het is een mooie manier om de ambitie en de aanpak extra aandacht te geven. Stemmen kan via de website Ambtenaar van het jaar. |
|
| Europese subsidie sociale vernieuwing en dakloosheid |
De Europese commissie roept partijen op om subsidievoorstellen in te dienen voor de aanpak van dakloosheid. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) voert deze subsidieregeling uit. |
Voorstellen moeten gericht zijn op het testen en evalueren van innovatieve projecten en/of beleidsmaatregelen die dakloosheid en uitsluiting op huisvestingsgebied aanpakken. |
|
|
|
|
